مسئولیت‌پذیری دانشجویان؛ عوامل تأثیرگذار و اولویت‌ها

هدف: این پژوهش با هدف شناسایی و اولویت‌بندی عوامل تأثیرگذار در مسئولیت‌پذیری دانشجویان از دیدگاه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم انجام شده است. روش: تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ شیوۀ جمع‌آوری اطلاعات، توصیفی- پیمایشی است. جامعۀ آماری، 4000 دانشجوی کارشناسی نیمسال دوم تحصیلی 94-93 و نمونۀ آماری شامل 362 نفر بودند که طبق جدول برآورد حجم نمونه، از روی حجم جامعۀ مورگان و کرجسی و به شیوۀ تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامۀ محقق‌ساخته حاوی 25 مؤلفه در طیف پنج درجه‌ای لیکرت با پایایی 0.83 مطابق آلفای‌کرانباخ استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها علاوه بر آمار توصیفی، از آزمون استنباطی Z تک‌گروهی استفاده شد. یافته‌ها: اعتماد اساتید بر توانمندی‌ها و تلاش دانشجویان، نحوۀ برخورد اساتید با مسئولیتها و تکالیف درسی دانشجویان، میزان مسئولیت‌پذیری مدیران و کارکنان و اساتید دانشگاه، برنامه‌های درسی پنهان(اعمال و رفتار استادان، کارکنان و ...)، نحوۀ ارزشیابی اساتید از دانشجویان، مسئولیت‌پذیری والدین در قبال فرزندان، عدالت آموزشی و پرهیز از تبعیض و خویشاوندنوازی اساتید، مشارکت دانشجویان در کارهای گروهی مانند انجمن، بسیج و ...، مشارکت دانشجویان در برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری‌ها، احساس امنیت اجتماعی توسط دانشجویان به ترتیب از اولویت‌دارترین عوامل در مسئولیت‌پذیری دانشجویان شناخته شدند. نتیجه‌گیری: مسئولیت‌پذیری دانشجویان نمود عینی نحوۀ عملکرد و رفتار متولیان امور فرهنگی و تربیتی به ویژه استادان و کارکنان دانشگاه‌هاست